Versio 22 (6/10 2007)
De Jacob Nordfalk kaj Narendra Bhattarai, Nepalo
Enhavo
1 Traduko de la filmo "Mejzi Ŝpruc" al Esperanto 1
1.1 Dankoj 1
1.2 Aŭtoraj rajtoj 2
1.3 Roluloj 2
1.4 Lingvaĵo 2
1.4.1 Vortaroj 2
1.4.2 Krivortoj 3
1.5 Antaŭkanto 3
1.6 Historietoj 3
1.6.1 Pingvenoj 3
1.6.2 Akvotubo 5
1.6.3 Ĉokolada kuko 6
1.6.4 Bobeloj 7
1.6.5 Singulto 8
1.6.6 Naĝado 9
1.6.7 Fiŝoj 10
1.6.8 Glacio 11
1.6.9 Remado 12
1.6.10 Delfeno 13
2 Teknikaj notoj kaj instrukcioj 14
2.1 Kiel vidi la filmon? 14
2.2 Sontraktado 14
2.2.1 Eltiri filmon de DVD 14
2.2.2 eltiru_sonon_de_vob.sh 14
2.2.3 eltiru_fonsonon_de_vob.sh 15
2.2.4 Registriĝo de esperanta parolo 15
2.2.5 anstatauigu_sonon_de_avi 15
2.3 Traktado de subtekstoj 15
2.3.1 Ludi la filmon kun subtekstoj 16
Ĉu vi ŝatus vidi filmojn en Esperanto kun viaj 1-6-jaraĝaj infanoj?
Ĉu vi jam vidis 'Mazi en Gondolando' pli da fojoj ol vi povas nombri?
Ĉu viaj geknaboj plendas pro la tedaj 'reklamoj' en Mazi?
Ekzakte tiel mi sentis antaŭ kelkaj monatoj.
Mi konstatis ke kelkaj infanaj filmoj (ekz. Tomas
Trajno, Barbapapa kaj Maisy la muso) estus vere
facilaj traduki al
Esperanto, ĉar estas nur unu voĉo.
Nun, monatoj poste, venas la fina rezulto de nia unua filmtraduka projekto: La 50-minuta filmo "Mejzi Ŝpruc" (angle: "Maisy Splash") en kun parolo (kaj subtekstoj) en Esperanto.
La muso Mejzi kaj liaj amikoj (la sciuro Cirilo, la elefanto Eduardo, la krokodilo Karlo kaj la birdo Talula) ŝatas ludi per akvo kaj aliaj aferoj.
La filmo estas dividitaj en 10 5-minutaj episodoj: Pingvenoj, Akvotubo, Ĉokolada kuko, Bobeloj, Singulto, Naĝado, Fiŝoj, Glacio, Remado kaj Delfeno.
Mi invitas vin ĝui la rezulton de nia laboro, kiun vi povas elŝuti de la adreso:
http://javabog.dk/filmoj_en_esperanto/mejzi_spruc/
Krom filmo por via komputilo vi trovos tie ankaŭ malgrandigitan version kiun vi povas meti en via poŝtelefono (ege konvena por ekzemple aŭto).
Venos poste eblecon aĉeti DVDan version de la filmo. Bonvolu noti ke vi devas akiri originalan ekzempleron de "Maisy Splash", por kompensi la originalajn aŭtorojn por sia laboro. Instruoj kiel aĉeti la originalon troviĝas en la retejo.
Mi esperas ke tiu ĉi filmo estos nur la komenco. Post alia filmo de Mejzi (ĝi nomiĝas: Mejzi – tempo por ludi) mi esperas traduki aliajn infanajn filmojn al Esperanto. Unue verŝajne estos filmo de la serio "Tomas Trajno kaj liaj amikoj".
Korajn salutojn kaj bonan spektadon,
Jacob Nordfalk, Nepalo.
Origina titolo de la filmo: "Maisy Splash"
(plej korekta traduko estus ja "Mejzi Plaŭd", sed la vorto plaŭd estas malofta kaj tute ne menciiĝas en la filmo. Male, "ŝpruc" estas uzata en la filmeto 'Naĝado').
Alilingvaj nomoj de la historietoj:
Angle: Penguins; Hose; Chocolate Cake; Bubbles; Hiccups; Swimming; Fish; Ice; Rowing; Dolphin.
Dane: 1. Pingviner 2. Vandslange 3. Chokoladekage 4. Bobler 5. Hikke 6. Svømmetur 7. Fisk 8. Is 9. Rotur 10. Delfin
Tempoj de la historietoj (kadroj/tempo): La pingvenoj, La akvotubo, (15260 / 10m10s) Ĉokolada kuko, (22764 / 15m10s) Bobeloj, Singulto, Naĝado, La fiŝoj, Glacio, Remado, Delfeno
Hejmpaĝoj
http://www.walkerbooks.co.uk/Lucy-Cousins
Dankon al la multaj volontuloj kiuj helpis korekti la tekston. Speciale ni dankas al Bart Demeyere, Edmund Grimley Evans, Bert Schumann kaj Miĥail Povorin por amasoj da lingvaj rimarkoj.
Ni ankaŭ ege dankas pro la monkontribuoj de Bart Demeyere (100 eŭroj), de KEK - Kopenhaga Esperanto-Klubo (??? eŭroj) kaj de DEA – Dana Esperanto-Asocio (??? eŭroj).
Ni ankoraŭ ne ricevis permeson de la aŭtoroj traduki tiun ĉi filmon (Jesper laboras pri tio).
Pro tio:
Antaŭ ol vidi tiun ĉi tradukon de la filmo "Maisy Splash" al Esperanto vi devas akiri originalan ekzempleron de la filmo, por kompensi la originalajn aŭtorojn por sia laboro.
La DVD aĉeteblas inter alie ĉi tie:
http://www.tesco.com/entertainment/product.aspx?R=712821
En sufiĉe videbla loko.
La esperantigo kaj ĉiuj rilataj dosieroj havas permesilon Creative Commons Atribuo-Nekomerca-Distribui kun sama permesilo 3.0.
Rigardu ankaŭ http://eo.wikipedia.org/wiki/Esperantaj_personaj_nomoj
Angle |
Dane |
France |
Esperanta propono |
Tipo de besto |
Maisy |
Malle |
Mimi |
Mejzi (Majo, Maja, Mazi, Musi, Mezi) |
La muso Mejzi |
Cyril |
Pelle |
Cirille |
Cirilo (Cecilio, Cereso) |
La sciuro Cirilo |
Eddie |
Ejnar |
Eddie |
Eduardo Edgaro, Edmundo, Edjo |
Elefanto Eduardo |
Charley |
Gustav |
Charlie |
Karlo (=ĉefrolulo en Mazi. Tamen: Karlo estas ofta nomo, do vi ne devas zorgi pri kolizio kun Mazi) (Karolo) |
Krokodilo Karlo |
Tallulah |
Tilde |
Tallulah |
Talula |
Birdo Talula |
Dankon al: pro ŝiaj rimarkoj.
Ĝenerale eldiru tre klare kaj iom malpli rapide la demandovortojn komence de la frazoj. Ties fino iom neklaras kaj perdiĝas la tuta senco de la frazo.
Ankaŭ la intonacio de kelkaj demandoj estas ne la kutima.
Ekzemple ĉe la torto-parto Karlo demandas al Meizi : Kion VI faras ? Tie evidente devus esti KION vi faras? (Kun akcento ĉe la vorto KION kaj ne VI, ĉar li interesiĝas pri tio ne kompare kun alia faranto, sed pri la enhavo de la faraĵo.)
Prononceraroj estas ĉefe ĉe vortoj kun ”r”, sed tio devenas el ĝermanlingva prononco, fakte tre germaneca. Se vi iom malpli rapide dirus la vortojn RAJTAS, TRE eble sukcesus pli bone aŭ almenaŭ pli kompreneblus..
En la tortoparto plurfoje venas la vorto : NASKIĜTAGO, kie « ĝ » estas pli « ĉ » ol ĝ. Bonvolu ankaŭ tiun vorton iom apartigi kaj provi eldiri naskiĝ-tago kun eta pauzeto inter la kunmetaĵoj.
Eble vi kelkloke tro atentas ĝustan prononcadon kaj pro tio sonas malpli nature.
Mi pensas, ke vi prononcas "ŝtupetaro"
iomete kiel "stupetaro".
Ili povas gliti malsupren
sur siaj postaĵoj.
Ili povas iri malsupren sur siaj
postaĵoj.
Sed multaj floroj bezonas akvon.
Sed estas
multaj floroj, kiuj bezonas akvon.
ŝtupetaro
Stupetaro
Ĉokolada kuko: Mi
verŝajne preferus "naskiĉtago" ol "nasKIĜ...tago"
kun
kroma akcento kaj paŭzeto!
Ha, vi estas lerta, Eduardo! Vi
kaptis unu!
Ha, vi estas lerDa, Eduardo! Vi kaptis unuN!
Hura,
kiel Mejzi estas lerta!
Hura, kiel Mejzi estas lerDa!
Ah,
vi trinkis tre rapide, Cirilo.
[ioma balbutado]
Trinku
glason da akvo. Eble tio forigos vian singultadon, Cirilo.
Trinku
glason da akvo. Eble tio forigos vian singulton, Cirilo.
Provu
saltadi.
Pr ... Provu saltadi.
(Nur la misparoloj estas konsideritaj)
PINGVENOJ
gitejo -> glitejo
nun subite estas tri pingenoj -> jen subite estas jam tri pingvenoj
jen pli bone -> tiel estas pli bone
ĉiu sur la sledon -> ĉiuj sur la sledon
tiu estis amuza -> tio estis amuza
pi(ng)veno -> pin-gveno
AKVOTUBO
éta nigra kato -> eta nigra kato
ŝaltas la akvon -> ekirigas la akvon
malsupreniri per la arbo -> malgrimpi la arbon
malsupreniri -> malgrimpi
kiel nomiĝas la alia besto - "tirilo"? Kredeble devas esti "sciuro" (egern). Ne, fine mi komprenas: Cirilo. (Mejzi Muso, Karlo Krokodilo, Cirilo Sciuro...)
ĈOKOLADA KUKO
bone farite -> bone vi faris
kiu tiu povas esti? -> kiu do povas esti?
ankaŭ viaj manoj estu lavitaj -> vi lavu al vi ankaŭ la manojn
ornamazojn -> ornamaĵojn
iu sonoras -> iu sonorigas
tio sonoras kiel (tirilo?) -> tio sonas kiel ...
BOBELOJ
kiu estis tio? -> kio do estas tio?
ĝi estis sapobobelo -> estis sapobobelo
arbustro -> arbusto
lerda -> lerta
kiel mejzi estas lerda -> kiel lerta estas mejzi
misaĵo -> miksaĵo
SINGULTOJ
la sodakvon -> la limonadon
sodakvo -> limonado
liberigas -> liberiĝas
rulfalo -> transkapiĝo
daŭrigu salti -> plu saltadu
sji -> ŝi
bonege farite -> bonege vi faris
finmanĝi vian tagmanĝon -> fini vian tagmanĝon
NAĜADO
iri en la akvon kiel la unua -> enakviĝi la unua
vi vere hastas -> vi vere rapidas
vestojn -> vestaĵojn
banpneo -> banpneŭo
kiu el vi estos unue en la akvo -> kiu el vi enakviĝos la unua
ĉu ankaŭ vi iras en la akvo -> ĉu ankaŭ vi enakviĝas
venu nun -> venu jam
bonege farite -> bonege vi saltis
ĝu -> ĝuu
FIŜOJ
ili aspektas tre glitaj tie -> "glitaj"??
bone farite de vi du -> bone vi du faris tion
fisjoj -> fiŝoj
estu sorgema -> bone atentu
remeti la fisjojn en la akvario -> remeti la fiŝojn en la akvarion
GLACIO
rigardu la glacipendaĵon -> vidu la glacipendaĵon
kie la kuniklo estas -> kie estas la kunikleto
anaso -> anaseto
bone farite -> jen vi bone faris
orfisjo -> orfiŝo
intencas fari -> volas fari
REMADO
bonvolu donu -> bonvolu doni
tie estas via boato -> jen via boato
anaso -> anaseto
antaŭen, malantaŭen -> jen puŝi, jen tiri
forflosas -> fordrivas
bone farite -> bone ili faris
DELFENO
plonĝvesto -> plonĝokostumo
fisjo -> fiŝo
Ĉar la filmo celas 1 ĝis 4-jaraj infanoj, kaj ĉar estas parola lingvo, ne skriba, estas grava uzi relative simplajn vortojn kiuj estas bone konata.
Ni estu korekta, sed nur ĝis tiu grado, ke la
lingvaĵoj estas ankoraŭ relative simpla parola lingvo kiun ankaŭ
tute normala gepatro uzus al sia infano, kaj esperanto-familioj uzas
inter si.
Jes ja indas altigi la nivelon de la parolantoj de nia
lingvo, sed tamen, oni pripensu ĉu en filmo for 1-4-jaraj infanoj
estas la ĝusta loko.
http://www.helsinki.fi/~jslindst/hejmvort.html
http://www.bonalingvo.it/index.php/Simplaj_samsignifaj_vortoj
Aliaj vortaroj por inspiro:
http://www.reta-vortaro.de/revo/
http://www.krokodilo.de/vortaro/
http://www.gutenberg.org/catalog/world/readfile?fk_files=203038&pageno=14
http://esperanto-panorama.net/vortaro/eoen.htm
Se Mejzi akcidente perdas ion surteren (angle:
"oops") ni uzas: hup. Kaj foje hupla.
(ni
povus, sed ne uzas: up, hopla / hop la / hup la)
Se Mejzi manĝas ion bongustan ni uzas: Mjam (Edmundo). Ni ne uzas njam, nam.
Se Mejzi flaras ion bongustan ni uzas: Mmmm
Se Mejzi glitas malsupren de monteto: Uiiii!
(ni
ne uzas: “Uuuuu!”, Hop, "huj". Por rusoj “huj”
estas tre maldeca vorto (Miĥail))
Se Mejzi faras fortan laboron kaj laciĝas:
(angle: "phew") Uf!
("pu" estus
malbona: pui estas familia vorto por furzi (do puo = pu' = furzo)
(Jesper))
Se parolanto amuziĝas: Ha
Se parolanto ekkomprenas ion: Ah
Se parolanto estas surprizita: Ho, He
Se parolanto miras: Ej, He
Se parolanto partopreneme komentas ion: Ho, Nu, Do
Se parolanto samopinias: Jes ja
Se parolanto bedaŭras: Ve, Ho, Ho ve, ne
Dana sontrako: Mejzi, Mejzi, ĉiuj ŝatas Mejzin, Mejzi Mejzi mus'
Angla sontrako:Mejzi, Mejzi, Mejzi, Mejzi, Mejzi, Mejzi, Mejzi, mus'
Notu: xxx signifas ke estas iu problemo ĉi tie. Eble mankas frazo, eble la frazo ne trafas la signifon.
La aktualan tekston de la filmo ni distribuos kiel subteksto.
La subtekstoj troviĝos en aparta dosiero en formato srt, ĉe mejzi_spruc_subtekstoj.srt.
Tiu ĉi notoj estas por Linuks.
Postulas ke vi instalis mplayer, DVDrip kaj diversajn aliajn facile akireblajn programojn.
Vi devas ankaŭ havi sufiĉe da teknikaj scioj por kompreni shell-scripts.
Por Linukso vi povas uzi mplayer (kiu verŝajne jam estas instalita en via distribuo)
por vidi la filmon
Por Vindozo kaj Mac (kaj Linuks, fakte) vi povas elŝuti VLC (http://www.videolan.org/vlc/).
Se vi tute ne povas vidi AVI-filmoj vi povas spekti malnovan specimenon ĉe http://www.youtube.com/watch?v=0P8nMDRpEKI
Ni uzis dvdrip. Ĝi faras dosieron kun grandegaj VOB-dosieroj:
[j@jacobnordfalk mejzi_spruc_laboro]$ ll ~/film/malle2/vob/001/ total 3377822 -rw-r--r-- 1 j j 1073741824 Aŭg 16 08:14 malle2-001.vob -rw-r--r-- 1 j j 1073741824 Aŭg 16 08:28 malle2-002.vob -rw-r--r-- 1 j j 1073741824 Aŭg 16 08:42 malle2-003.vob -rw-r--r-- 1 j j 224147456 Aŭg 16 08:45 malle2-004.vob
Poste, ekhavu la liston de lingvoj, per
cd ~/film/malle2/vob/001/ midentify dvd:// > ../midentify-dvd.txt
Kiu donas ĉe mi i.a.
ID_AUDIO_ID=128 ID_AID_128_LANG=en ID_AUDIO_ID=129 ID_AID_129_LANG=fr ID_AUDIO_ID=130 ID_AID_130_LANG=nl ID_AUDIO_ID=131 ID_AID_131_LANG=da ID_AUDIO_ID=132 ID_AID_132_LANG=fi ID_AUDIO_ID=133 ID_AID_133_LANG=no ID_AUDIO_ID=134 ID_AID_134_LANG=sv
id=`cat ../midentify-dvd.txt | grep ID_AUDIO_ID= | cut -c 13-` for i in $id; do lingvo=`grep ID_AID_ ../midentify-dvd.txt | grep $i | cut -c 17-` echo ================= lingvo $i $lingvo ================ rm -f x*.wav for vob in *.vob; do #mplayer -quiet -aid $i -ao pcm:fast:file=sono_kaj_voĉo_$i.wav -vc null -vo null $vob; #mplayer -quiet -aid $i -af karaoke -ao pcm:fast:file=nur_sono_$i.wav -vc null -vo null $vob; mplayer -quiet -aid $i -ao pcm:fast:file=x${vob}.wav -vc null -vo null $vob #lame -m m -b 48 x.wav sono_${vob}_${lingvo}.mp3 && #rm -f x.wav done sox x*.wav y.wav && #lame -m m -b 48 y.wav sono_${lingvo}.mp3 && lame -b 128 y.wav sono_${lingvo}.mp3 && rm -f x*.wav y*.wav done
Tio estis farita per la opcio ' -af karaoke' de mplayer
id=`cat ../midentify-dvd.txt | grep ID_AUDIO_ID= | cut -c 13-` for i in $id; do lingvo=`grep ID_AID_ ../midentify-dvd.txt | grep $i | cut -c 17-` echo ================= lingvo $i $lingvo ================ rm -f x*.wav for vob in *.vob; do #mplayer -quiet -aid $i -ao pcm:fast:file=sono_kaj_voĉo_$i.wav -vc null -vo null $vob; mplayer -quiet -aid $i -af karaoke -ao pcm:fast:file=x_nur_fonsono_${vob}$i.wav -vc null -vo null $vob; done sox x*.wav nur_fonsono_$i.wav && rm -f x*.wav done
Tio donas dosierojn nur_fonsono_da.wav, nur_fonsono_en.wav, nur_fonsono_fr.wav ktp.
Vi traauskulti ilin kaj elektu la trako(j)n plej bonkvalitajn. Eventuale vi devas kombini plurajn por havi ĉiujn fonsonojn kaj eltondi diversloke.
Tre bona mikrofono bezonatas. Ĝi nepre estu unudirekta!
Vi metu ĝin proksime al via buŝo kaj spiru ne tro peze.
Uzu ne tro malgrandan ĉambron, metu tapiŝoj kaj kovriltukojn por eviti eĉon kaj bruon.
Poste vi sonpurigas vian registriĝon kaj miksas ĝin kun la fonsonoj desupre kaj konservas kiel MP3, ekz via_parolo_kaj_fonsono.mp3
avimerge -o esperanta_filmo.avi -i angla_filmo.avi -p via_parolo_kaj_fonsono.mp3 -A 0
De VOB, elektante la unuan sontrakon (lingvon)
ffmpeg -i vob/001/mejzi_tempo_por_ludi-003.vob -s qcif -r 12 -ac 1 -ar 8000 -b 30 -ab 12 mejzi3_en.3gp
Elekti (danan) lingvon:
ffmpeg -i vob/001/mejzi_tempo_por_ludi-003.vob -s qcif -r 12 -ac 1 -ar 8000 -b 30 -ab 12 mejzi3_da.3gp -map 0:0 -map 0.4:0.1
Kunigi sensonan filmon kun MP3:
ffmpeg -i ~/film/malle2/avi/001/malle2-001.avi -i ~/mejzi_spruc_laboro/mejzi_p_k_f_160kbs_laŭta_voĉo.mp3 -s qcif -r 12 -ac 1 -ar 8000 -b 30 -ab 12 mejzi_spruc_esperanto_3_por_telefono_laŭta_voĉo.3gp
aux:
ffmpeg -i mejzi_ludtempo-angla.avi -i mejzi_ludtempo_laboro/mejzi_ludtempo_1_160kbs.mp3 -s qcif -r 12 -ac 1 -ar 8000 -b 30 -ab 12 mejzi_ludtempo_1a_provo_por_telefono_lauxta_vocxo.3gp -map 0:0 -map 1.0:0.1
Rigardu ankaŭ: http://excamera.com/articles/24/movie.html
Ni uzis 'jubler subtitle editor', elŝuteble ĉe http://www.jubler.org
La subtekstoj estas en UTF-8-kodo.
Por vidi ilin per VLC vi uzu la 'malfermu dosieron' (ne la eblecon 'rapide malfermu').
Por vidi ilin per mplayer skribu:
mplayer -subcp UTF-8 -subfont-text-scale 4 -sub mejzi_spruc_subtekstoj.srt mejzi_spruc_esperanto_2a_provo.avi
Dankon al:
Edmund GRIMLEY EVANS por la
recepto.
Fari la dosieron X.mpg sen subtekstoj:
mencoder
-oac lavc -ovc lavc -of mpeg -mpegopts format=dvd -vf
scale=720:576,harddup \
-srate 48000 -af lavcresample=48000
\
-lavcopts
vcodec=mpeg2video:vrc_buf_size=1835:vrc_maxrate=9800:vbitrate=5000:keyint=15:aspect=4/3:\
acodec=ac3:abitrate=192
-ofps 25 -o mejzi_ludtempo_1a_provo.mpg
mejzi_ludtempo_1a_provo.avi
Aldoni subtekstojn:
mkdir
~/.spumux
ln -s /usr/share/fonts/truetype/freefont/FreeSans.ttf
~/.spumux/
cat > spumux.xml <<FINO
<subpictures>
<stream>
<textsub
filename="mejzi_ludtempo_subtekstoj.srt.0"
characterset="UTF-8"
font="FreeSans.ttf"
/>
</stream>
</subpictures>
FINO
spumux
spumux.xml < mejzi_ludtempo_1a_provo.mpg >
mejzi_ludtempo_1a_provo2.mpg
Fari la dosierujon dvd/:
cat
> dvd.xml <<FINO
<dvdauthor>
<vmgm />
<titleset>
<titles>
<pgc>
<vob
file="mejzi_ludtempo_1a_provo2.mpg"
chapters="0:11,5:11,10:11,15:11,20:11,25:11,30:11,35:11,40:11,45:11,50:11"
/>
</pgc>
</titles>
</titleset>
</dvdauthor>
FINO
dvdauthor
-o dvd -x dvd.xml
Kontroli la aferon (bedaŭrinde sen
subtekstoj):
mplayer dvd:// -dvd-device ./dvd
Skribi
ĝin al disko:
growisofs -dvd-compat -Z /dev/dvdrw -dvd-video
./dvd/
Por plibonigi la aspekton de la subtekstoj necesus
aldoni aferojn en spumux.xml.